Ustalar, “Karşılaştırma, kıyas yapma!” derler. Ama insanlar ha bire her şeyi karşılaştırırlar.

Ustalar derler ki, “Bir elma ağacı, kavak ağacıyla kendini karşılaştırmaz. Her şey ve herkes olduğu gibidir. Bir kedi, ‘ben niye kuş değilim?’ demez. Ama insan herkesle ve her şeyle kendini karşılaştırır.

Güzeldir, daha güzeli görür karşılaştırır, kısadır uzunla kaşılaştırır. Zaten karşılaştırmasa nereden bilecek kısa ya da uzun olduğunu. Kısa- uzun, güzel- çirkin, genç- yaşlı bunlar karşılaştırma kelimeleridir. Kime göre kısa, kime göre güzel, kime göre gençsin? Yani sabit bir şey yok. Birine göre kısa, diğerinin yanında uzunsun.

Mesela birinin kafası ticarete yatkındır, okumaz ama okuyup memur olanla kendini kıyaslar. İnsan der de der. Çünkü insan karşılaştırır. İnsan kıyas yapar. Kıyasla alınan sonuç ise gerçek değildir ve insanı geçici olarak mutlu veya mutsuz edebilir. Çünkü bugün böyle olan, yarın başka türlü olabilir.